FT-Mahdrescher

Fischertechnik maaidorser

Als zoon van een akkerbouwer uit West-Brabant heb ik altijd al veel interesse gehad voor maaidorsers. Voor alle huidige (complexe) landbouwwerktuigen geldt dat deze door kleine en stapsgewijze verbeteringen steeds beter en efficiënter zijn gaan werken. Startend met pure handarbeid, later met ezel/paarden- of ossen-aandrijving. Eindigend met zware diesel-electrisch-hydraulisch aangedreven en computer-gestuurde machines met een zeer hoge capaciteit, minimale verliezen en zelfs satelliet-navigatie. Dit geldt voor zaai-machines, mechanische en chemische onkruid-bestrijders, aardappel- en bietenrooiers, druivenplukkers, etc. etc. Alles is steeds stapsgewijs geoptimaliseerd en op elkaar afgestemd: toerentallen, verschillen in gewas, de bodemstructuur, vochtigheid, etc. etc. Naast bemesting en veredeling van vele rassen, heeft de techniek de landbouwopbrengsten met steeds minder mankracht (vooral na de 2e wereldoorlog) explosief doen stijgen. Dit geldt voor tarwe, gerste, aardappels, bieten, soja, gras en vele andere gewassen.

Een traditionele tarwe-oogst met een zeis, het met de hand opbinden, dorsen middels rondlopende ezels of een stationaire (locomobiel aangedreven) dorser van voor de 2e wereldoorlog, alsmede de eerste gecombineerde maai-dorsers (=combines) uit de jaren-50, kun je nog aantreffen op verschillende griekse eilanden. Dit zijn altijd fotogenieke taferelen ! De locomobiel van fischertechnik is inmiddels een gewild verzamelobject. Deze werd overigens op de laatste FT-bijeenkomst door Arthur Fischer persoonlijk overhandigd aan de fischertechnik-club Nederland.

De grote hoeveelheid papieren en digitale documentatie met veel “opengewerkte” maaidorsers in perspectief, het veelvuldig in een maaidorser zelf kruipen om te fotograferen, gesprekken met dealers, alsmede de eerdere “FT-Mähdrescher” van Harald Steinhaus uit München, hebben geresulteerd in de m’n fischertechnik maaidorser. Op de ft-community is deze afgebeeld onder: ftCommunity / Bilderpool / Modelle / Landmaschinen / Mähdrescher

Om specifiek een ”New Holland” , een “Case-International”, of een “Massey Ferguson” –maaidorser te bouwen was niet mijn hoofddoel. Het is ten slotte een “Fischertechnik maaidorser“. Voor het wegtransport heb ik een achter de maaidorser getrokken wagen gemaakt, waarop het zogenaamde maaibord vervoerd kan worden. De maaidorser is zelfdragend, opgebouwd uit Fischertechnik U-profielen, hoekdragers en veel aluminiumprofielen, waaraan alle bewegende delen zijn bevestigd.

Mijn Fischertechnik maaidorsers heeft totaal 5 motoren ten behoeve van:

1. Rij-aandrijving (Conrad Powermot 110 min-1 met grote Conrad-banden)
2. Achterwielbesturing (S-Motor)
3. Hefinrichting voor het maaibord (S-Motor), hydraulisch in werkelijkheid en middels een M-4-schroefspindel-aandrijving met fischertechnik
4. Losvijzel om de graanvoorraadtank te legen in een wagen of container (Minimot)
5. Maaidors-installatie (Conrad PowerMot 110 min-1) met één gecombineerde aandrijving voor 10 funkties.

De met één motor aangedreven maaidors-installatie heeft de volgende 10 functionerende hoofdonderdelen: 1e een messenbalk voor het maaien, 2e een draaiende haspel t.b.v. toevoer naar, 3e de verzamel-invoervijzel. Deze 3 onderdelen omvatten het z.g. demontabele maaibord, achter de maaidorser over de weg te vervoeren. 4e de stro-invoer-elevator t.b.v. toevoer naar de dorser, deze is door een hefinrichting in hoogte verstelbaar. 5e + 6e de dors- en afneem-trommel met korf voor het eigenlijk dorsen, 7e de stroschudders met daaronder 8e de reinigingszeven en 9e de reinigingsventilator, 10e een verzamelvijzel met opvoer-elevator.

Door verlichting zijn alle hoofdonderdelen werkend te zien. De stro-invoer-elevator dient gelijktijdig als kettingaandrijving voor de messenbalk, de draaiende haspel en de verzamel-invoer-vijzel. Aan de achterzijde van m’n maaidorser zou ik in principe nog een stro-hakselaar kunnen aanbrengen, zoals tegenwoordig veel wordt toegepast. Dit vanwege de geringe financiële opbrengst van balen stro en het humus verhogend effect. Ik heb echter ook een fischertechnik strobalen-pers, zodat een strohakselaar niet logisch is.

De rij-aandrijving, de achterwielbesturing en de losvijzel worden via de FT-IR-Control gestuurd. Het heffen van het maaibord is semi-IR-gestuurd. Voor de draairichting heb ik in de cabine een mini-tuimelschakelaar. Ook voor de maaidors-installatie en de verlichting heb ik aparte mini-tuimelschakelaars. Deze zijn niet van fischertechnik, doch zijn compact en lijken enigszins op bedieningshendels.
Als voeding heb ik 9 NiMH-1.2V-Akku’s (ruim 10 V) benodigd om over voldoende aandrijfvermogen te kunnen beschikken. De achterwiel-besturing bestond oorspronkelijk uit een S-motor en een via een klembus-dekseltandwiel aangedreven wormwiel. Vanwege het slecht functioneren, de omvang en de belasting heb ik deze echter recent vervangen door een minimotor met tandstang-aandrijving. Er zijn echter meerdere oplossingen mogelijk, waarvan er inmiddels vele op het ft-community zijn gepubliceerd en afgebeeld. Dit stimuleert ook anderen tot steeds verdergaande creatieve verbeteringen !…………………vooral Harald Steinhuis is een super-specialist op dit gebied..

Door een RVS-M4-schroefspindel-aandrijving kan het complete (demontabele) maaibord verticaal worden versteld. Het maaibord is tamelijk zwaar vanwege de vele RVS-316L-assen welke ik o.a. heb gebruikt voor de draaiende haspel, en om voldoende stijfheid in de constructie te brengen. De draaiende haspel kan met 2 pneumatik-cylinders in hoogte t.o.v. de maaibalk versteld worden, zoals in werkelijkheid hydraulisch gebeurd. Ik heb echter geen compressor in m’n maaidorser ingebouwd, zodat dit alleen met de hand mogelijk is.

De maaidorser heeft een reinigingsventilator onder de dors- en afneem-trommels met korf, de stroschudders en de reinigingszeven. De reinigingsventilator heb ik gebouwd met 2 kruisknoopplaten (31665) en 4 I-spanten in elk grendelgat van de kruisknoopplaat. Voor de opvoer-elevator t.b.v. het transport naar de graanvoorraadtank heb ik de (oude) kleine rupsbeplating (37210) en een aluminium-profiel-20x40mm van de bouwmarkt gebruikt. Dit aluminiumprofiel is inwendig 16x36 mm, en daarmee prima passend. Dit zelfde aluminiumprofiel heb ik ook voor m’n eerdere auto-telescoopkraan gebruikt. De telescoop-giek heeft hierbij een tandstangaandrijving (37272), is zeer compact en sterk. Deze toepassing, waarbij een origineel FT-aluminium-profiel wordt gecombineerd met een groter aluminiumprofiel uit de bouwmarkt, is afgebeeld onder: ftCommunity / Bilderpool / Modelle / Baumaschinen / Kräne / Autokran / autokran mit Alu-profil

De graan-losvijzel kan in- en uitslagen worden. Deze heb ik gemaakt van koperen waterleiding-15mm, inclusief T-stuk als uitlaat. Hierin passen precies de fischertechnik worm-delen. De vijzel kan alleen in uitgeslagen stand via een kardan-koppeling met een minimotor draaien.

Op de verschillende fischertechnik-bijeenkomsten, zie ik tot op heden (helaas) alleen van Harald Steinhaus en Claus-Werner Ludwig uit Duitsland interessante landbouwmachines. Deze zijn o.a. afgebeeld onder: ftCommunity / Bilderpool / Modelle / Landmaschinen

Ik hoop dat bovenstaand artikel andere fischertechnik-hobbyisten er toe overhaalt eveneens landbouw-machines te gaan bouwen. Arthur Fischer was op de Fischertechnik-bijeenkomst te Apeldoorn in ieder geval enthousiast ! Dit sprak mij enorm aan en stimuleert mij in ieder geval om verder te bouwen.

Peter Damen Poederoyen nabij Slot Loevesteijn